Rockets light up the night sky as they are fired towards Israel from Beit Lahia in the northern Gaza Strip on May 14, 2021. - Israel bombarded Gaza with artillery and air strikes on Friday, May 14, in response to a new barrage of rocket fire from the Hamas-run enclave, but stopped short of a ground offensive in the conflict that has now claimed more than 100 Palestinian lives. As the violence intensified, Israel said it was carrying out an attack "in the Gaza Strip" although it later clarified there were no boots on the ground. (Photo by MOHAMMED ABED / AFP)

Дваесет и седум дена пред истрелувањето на првата ракета од Газа оваа недела, еден тим израелски полицајци влезе во џамијата Ал-Акса во Ерусалим, ги тргна палестинските придружници настрана и се движеше низ огромниот двор. Потоа ги исекоа каблите до звучниците што емитуваа молитви до верниците од четири средновековни минариња.

Беше ноќта на 13 април, првиот ден на светиот муслимански месец Рамазан. Тоа беше, исто така, Ден на комеморацијата во Израел, кој ги почитува оние кои загинаа борејќи се за земјата. Израелскиот претседател одржуваше говор на Западниот Ѕид, свето еврејско место што се наоѓа под џамијата.

Инцидентот го потврдија шест претставници на џамијата, од кои тројца беа сведоци на тоа; Израелската полиција одби да даде коментар. Во надворешниот свет, едвај се регистрираше.

Но, полициската рација во џамијата, една од најсветите места во исламот, беше една од неколкуте активности што доведоа, помалку од еден месец подоцна, до ненадејно продолжување на војната меѓу Израел и Хамас, милитантната група која владее со Појасот Газа и избувнувањето граѓански немири меѓу Арапите и Евреите низ самиот Израел.

„Ова беше пресвртницата“, рече шеикот Екрима Сабри, големиот муфтија во Ерусалим. „Нивните активности би предизвикале влошување на ситуацијата“.

Тоа влошување беше далеку поразително, далекусежно и побрзо отколку што некој замислуваше. Тоа доведе до најтешко насилство меѓу Израелците и Палестинците во последните години – не само во конфликтот со Хамас, во кој загинаа најмалку 145 лица во Газа и 12 во Израел, туку и во бран напади на толпи во мешани арапско-еврејски градови во Израел.

Тоа предизвика немири во градовите преку окупираниот Западен брег, каде израелските сили во петокот убија 11 Палестинци. И тоа резултираше со истрелување ракети кон Израел од палестински бегалски камп во Либан, ги натера Јорданците да протестираат кон Израел.

Кризата дојде кога израелската влада се бореше за свој опстанок; бидејќи Хамас – за кој Израел гледа терористичка група – се обидуваше да ја прошири својата улога во рамките на палестинското движење; и како нова генерација Палестинци ги потенцира своите сопствени вредности и цели.

И тоа беше резултат на повеќегодишни блокади и ограничувања во Газа, децении окупација на Западниот брег и повеќе децении дискриминација на Арапите во рамките на државата Израел, рече Аврахам Бург, поранешен претседател на израелскиот парламент.

„Целиот збогатен ураниум веќе беше на место“, рече тој. „Но, требаше искра. А активирањето беше џамијата Акса “.

Поминаа седум години од последниот значаен судир со Хамас и 16 години од последното големо палестинско востание или Интифада.

Немаше поголеми немири во Ерусалим кога тогашниот претседател Доналд Трамп го призна градот како главен град на Израел и номинално ја премести американската амбасада таму. Немаше масовни протести откако четири арапски земји ги нормализираа односите со Израел, напуштајќи го долгогодишниот консензус дека никогаш нема да го сторат тоа се додека не се реши палестинско-израелскиот конфликт.

Пред два месеца, малкумина во израелскиот воен естаблишмент очекуваа вакво нешто. Во приватни брифинзи, воените претставници изјавија дека најголемата закана за Израел е 1,000 милји далеку во Иран или преку северната граница во Либан.

Кога дипломатите се состанаа во март со двајцата генерали кои ги надгледуваат административните аспекти на израелските воени работи во Газа и на Западниот брег, тие откриле дека тие се опуштени во врска со можноста за значително насилство и славење на подолг период на релативен мир, според дипломат кој побара да остане анонимен.

Газа се бореше да го надмине бранот инфекции со коронавирусот. Повеќето најголеми палестински политички фракции, вклучително и Хамас, гледаа на палестинските законодавни избори закажани за март, први во последните 15 години. И во Газа, каде израелската блокада придонесе за стапка на невработеност од околу 50 отсто, популарноста на Хамас се намалуваше, бидејќи Палестинците се повеќе зборуваа за потребата да се даде приоритет на економијата пред војната. Расположението започна да се менува во април.

Молитвите во Ал-Акса за првата ноќ на Рамазан на 13 април се случија кога израелскиот претседател Реувен Ривлин го држеше својот говор во близина.

Раководството на џамијата, кое е под надзор на јорданската влада, го одби израелското барање да се избегне емитување молитви за време на говорот, гледајќи го барањето како непочитување, изјави службеник за јавни работи во џамијата.

Таа ноќ полицијата изврши рација во џамијата и ги исклучи звучниците.

„Без сомнение“, рече Сабри, „ни беше јасно дека израелската полиција сака да ја осквернави џамијата Акса и Рамазан“.

Портпарол на претседателот негираше дека звучниците се исклучени, но подоцна рече дека ќе проверат повторно.

Во некоја друга година се би било заборавено. Но, минатиот месец, неколку фактори одеднаш и неочекувано се усогласија што овозможија ова мало снежно топче да биде во голема пресметка.

Воскреснатото чувство за национален идентитет кај младите Палестинци најде израз не само во отпорот на серијата рации врз Ал-Акса, туку и во знак на протест против состојбата на шест палестински семејства кои се соочија со протерување од своите домови. Согледуваната потреба за смирување на се понаметлива крајна десница му даде на премиерот Бенјамин Нетанјаху од Израел малку поттик да ги смири водите.

Ненадејниот палестински политички вакуум и народниот протест што тој може да го усвои, му дадоа можност на Хамас да ги покаже своите мускули.

Овие поместувања во палестинската динамика го фатија Израел несвесен. Израелците беа задоволни, негувани од повеќе од една деценија крајно десни влади кои ги третираа палестинските барања за еднаквост и државност како проблем што треба да се ограничи, а не да се реши.

„Ние мора да се разбудиме“, рече Ами Ајалон, поранешен директор на израелската агенција за разузнавање, Шин Бет.

„Ние мора да го смениме начинот на кој го разбираме сето ова, почнувајќи од концептот дека статус кво состојбата е стабилна“.

Инцидентот со звучникот беше проследен скоро веднаш со полициска одлука за затворање на популарната плоштад пред портата Дамаск, еден од главните влезови во Стариот град Ерусалим. Младите Палестинци обично се собираат таму ноќе за време на Рамазан. Портпаролот на полицијата, Мики Розенфелд, рече дека плоштадот е затворен за да се спречи формирање опасно голема толпа таму и да се запре можноста за насилство.

За Палестинците, тоа беше уште една навреда.

Тоа доведе до протести, што доведе до ноќни судири помеѓу полицијата и млади луѓе кои се обидоа да го вратат просторот.

За полицијата, протестите беа безредие. Но, за многу Палестинци, исфрлањето од плоштадот беше со многу подлабоки поплаки.

ПРЕТХОДНА ВЕСТНУК со предлози до Комисијата за заразни болести за работата на угостителските објекти
СЛЕДНА ВЕСТОпаѓа бројот на новозаболени од Ковид-19, имунизацијата се одвива со засилено темпо